Faqja Kryesore  >> Historia  >> Pashalleqet e medha  >> Janina
 

Historia e Shqipërisë - Pashallëku i Janinës

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 

 


 

Pashallëku i Janinës

Grindjet feudale shpërthyen, qysh në pjesën e parë të shek. XVIII, edhe në sanxhakun e Delvinës. Qëndra e sanxhakut, Delvina, me rrethin e saj, duke përfshirë edhe qytetin e Gjirokastrës, ishte kthyer në një pashallëk më vehte. Edhe në këtë sanxhak mytesarifi e kishte humbur kontrollin mbi një shumicë krahinash, të cilat ishin kthyer edhe këto në pashallëqe më vehte. Nga këto pashallëqe, më kryesori ishte ai i Çamërisë. Qysh më 1740 sundimi i Delvinës kishte rënë në duart e Kapllan Pashës. Ky e kaloi sundimin e vet të gjatë prej 34 vjetësh me lufta të shpeshta kundër feudalëve rivalë.

Sanxhaku i Delvinës kufizohej në jugëlindje me sanxhakun e Terhallës të banuar krejtësisht prej popullsisë greke. Krahinat bujqësore dhe qytetet e pasura të këtij sanxhaku, me të ardhurat e tyre të shumta, tërhoqën qysh herët lakminë e feudalëve shqiptarë. Gjatë shek. XVIII, shumë feudalë të Delvinës, Çamërisë, Gjirokastrës dhe të kahinave të tjera të Shqipërisë së jugut shkuan si funksionarë dhe si derebej në Thesali dhe aty kthyen fshatra të tëra ne çifliqe dhe në të njëjtën kohë siguruan sundimin e tyre feudal në qytete të ndryshme.

Një nga qytetet e sanxhakut të Terhallës që tërhoqi më tepër se të tjerat lakminë e feudalëve shqiptarë, ishte Janina, e cila si qëndër e rëndësishme ekonomike lidhte me tregun e vet edhe krahinat e Shqipërisë jugore. Gjatë shek. XVIII, në Janinë feudalët shqiptarë formonin aristokracinë feudale të qytetit. Edhe këtu feudalët ishin ndarë në tarafe. Shkaku kryesor i grindjeve të tyre ishte posti i sundimtarit të qytetit dhe të rrethit të tij. Asnjë nga sundimtarët e shumtë që u vendosën në Janinë gjatë shek XVIII nuk mundi t'i nënshronte familjet e mëdha feudale. Gjatë gjysmës së dytë të shek. XVIII shpërthyen herë pas here në Janinë luftime të armatosura midis tarafëve feudalë. Një rol jo të vogël luanin në jetën politike të Janinës edhe zejtarët e tregëtarët, pothuajse të gjithë me origjinë greke, duke përkrahur njerin ose tjetrin taraf feudal.

Në Janinë u vendos një farë qetësie kur sundimi i qytetit dhe i rrethit të tij ra në dorën e feudalit shqipëtar Mehmet Pashë Karakushit, i njohur me mbiemrin, Mehmet Kallo-Pasha nga greqishtja: Mehmet (Pasha i mirë). Gjatë sundimit të tij Janina me rrethin e saj u kthye gjithashtu në një pashallëk më vehte dhe shkëput krejtësisht nga vartësia e mytesarifit të Terhallës. Por me vdekjen e tij, më 1775, në Janinë shpërthyen përsëri grindjet për trashëgimin e pashallëkut. Feudalët u ndanë në dy tarafe. Njeri nga këto udhehiqej prej djalit të Kallo Pashës, Ahmet beut, dhe tjetri prej nipit të tij Sulejman Beut. Në të vërtetë Sulejman beu s'qe gjë tjetër veçse një vegël e motrës së Kallo Pashës, Aishe Karakushit, një grua dinake dhe ambicioze për pushtet e pasuri, e cila u martua me të. Me anën e dhuratave që dërgoi në Stamboll dhe me ndihmën e miqëve që kishte në Portën e lartë, ajo mundi të shkëpuste më 1780 fermanin e sulltanit për emërimin e burrit të saj, Sulejmanit, sundimtar të Janinës.

Kur, më 1786, Sulejmani u ekzekutua prej Portës së Lartë, ndoshta me padinë e bërë prej vetë Aishesë si bashkëpunëtor i Venedikut, postin e sundimtarit të Janines e zuri burri i dytë i saj, Alizot Agai nga Gjirokastra. Emërimi i Alizotit dhe zullumet e tepruara të Aishesë e thelluan në kulm luftën midis tarafeve feudale.

Këto grindje i vëzhgonte me kujdes një feudal tjetër shqiptar, Ali Pashë Tepelena, i emëruar po atë vit (1786) mytesarif i Terhallës, i cili kërkonte të shtinte në dorë Janinën dhe ta shtrinte pastaj sundimin e vet edhe në Toskëri.

Pashallëku
i Janinës

Pashallëqet Shqiptare
Ali Pasha në
Pashallëkun e Janinës
Zgjerimi i Pashallëkut
Marrëdhëniet e Jashtme
Nënshtrimi i Sulit
Forcimi i Pushtetit
të Ali Pashës
Acarimi i Marrëdhënieve
me Stambollin
Marrëdhëniet me
Eteristët Grekë
Prerja e Marëdhënieve
me Stambollin
Ekspedita Turke
Shembia e Pashallëkut
të Janinës


 

 

PËRSHTYPJET  ::  KUSH JEMI  ::  KONTAKTO  ::  FORUM  ::  CHAT

Albanian Network Group - 2003