Romani voluminoz Juga e bardhë
u botua në vitin 1971 dhe trajton problematikën
e fshatit myzeqar në kohën e kooperativave
dhe të transformimeve në fshatin shqiptar
të pasluftës. Është menduar edhe
si vazhdim i romanit "Lumi i vdekur" në
projektin ciklik prej pesë romanesh të autorit.
Ndonjë prej personazheve nga "Lumi i vdekur"
do të vazhdojë të jetë bartës
i ngjarjeve dhe në këtë roman.
Dukurinë e deformimeve në administrimin
e atëhershëm të fshatit, që është
shtyllë kryesore e ngjarjes, Jakov Xoxa do ta
paraqesë përmes personazhit negativ Kiu
Koroziut, kryetar i kooperativës. Është
po ajo fuqi treguese e autorit të madh që
u shqua tek romani i parë "Lumi i vdekur",
por ndërhyrja e tij tani në rrjedhat e ngjarjes,
në ndërtimin dhe veprimet e personazheve,
në zgjidhjet fabulare etj. është më
e pranishme dhe njësoj si te shumica e romancierëve
të kohës. Edhe Jakov Xoxa, deformimet e
atëhershme të sistemit do t'i zbresë
në shkallë të drejtorëve të
vegjël apo shumë-shumë te ndonjë
drejtor më i madh e më i rëndësishëm.
(Përjashtim më vonë do të bëjë
guximi i Dritëro Agollit që tek romani "Shkëlqimi
dhe rënia e shokut Zylo", do të arrijë
të fokusojë personazh nga radhët e
ministrave).
