Faqja Kryesore  >> Historia  >> Pashalleqet e medha
 

Historia e Shqipërisë - Pashallëqet e Mëdha

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 

 


 

Kryengritjet në Toskëri

Në kohën kur ushtritë turke ishin të zëna në luftën kundër Mustafa Pashës në Shkodër, bejlerët e Çamërisë dhe Zylyftar Poda, në marrëveshje me Bushatlliun, filluan edhe ata të lëviznin kundër forcave turke. Bejlerët e Çamërisë, me një ushtri kryengritëish prej 2 mijë vetësh, dëbuan nëpunësit turq nga krahina e Furamithisë dhe iu drejtuan Janinës ku ndodhej një garnizon i fortë turk. Komandanti i këtij garnizoni, Emin Pasha, u doli përpara çamëve dhe i sulmoi më 3 qershor 1831 afër fshatit Velçisht. Bejlerët çamë u detyruan të tërhiqeshin dhe të mbylleshin në kalanë e Shën-Dhonatos (Ajdonatit) ku qëndruan dy muaj, por më në fund u detyruan të dorëzoheshin.

Pothuajse në të njëjtën kohë, një ushtri tjetër turke, nën komanden e Mahmut Pashës, filloi ndjekjet kundër Zylyftar Podës i cili kishte grumbulluar një ushtri fshatarësh nga rrethet e Kolonjës, Leskovikut, Përmetit dhe Tepelenës dhe po përgatej t'u binte turqve në një kohë kur ata po i drejtoheshin Shkodrës. Por disfata e Mustafa Pashë Bushatlliut në Babune dhe ardhja e ushtrive të shumta të Mahmut Pashës e detyruan Zylyftar Podën të tërhiqej në Leskovik. Këtu forcoi kalanë e Melesinit për t'u mbrojtur nga ushtritë turke.

Përpjekja e parë me repartet e Mahmut Pashës u bë në Kullat e Qarrit, midis Korçës dhe Ersekës. Zylyftari dhe luftëtarët e tij u detyruan të tërhiqeshin dhe të mbylleshin në kalanë e Melesinit. Këtu ata u bënë ballë burrërisht sulmeve të ushtrive turke. Luftimet vazhduan pesë muaj me radhë. Më në fund shqiptarët, të rrethuar shumë keq, u detyruan të dorëzoheshin, pasi më parë u siguruan nga Mahmut Pasha se do t'i linte të lirë të iknin. Zylyftar Poda bashkë me familjen kaloi në Korfuz.

Në mars të vitit 1833 plasi në jug të Shqipërisë një kryengritje tjetër. Disa bejlerë dhe agallarë të Toskërisë (Abdyl Bej Koka, Tafil Buzi, Zejnel Aga Gjoleka, Mahmut Bajraktari, etj.) të cilët, për të shpëtuar nga ndjekjet e turqve ishin aratisur në Greqi, u kthyen në Shqipëri dhe filluan sulmet kundër qeveritarëve turq. Edhe këta bejlerë, të shkëputur nga lëvizjet e krahinave të tjera nuk mundën t'u rezistonin për një kohë të gjatë ushtrive turke të Emin Pashës dhe u detyruan të kalonin përsëri në Greqi.

Disa muaj më vonë, në gusht 1833, plasi kryengritja në rrethin e Gjirokastrës. Fshatarët bashkë me malsorët labë, gjithësej 5 mijë veta, ngritën krye kundër qeverimit të ri duke vrarë nëpunësit turq. Në kohën kur po përgatiteshin të sulmonin Janinën, Emin Pasha, në krye të një ushtrie të madhe, i goditi kryengritësit në verilindje të Vlorës dhe i theu. Pastaj vazhdoi ndjekjen kundër bejlerëve, derebejve dhe krerëve të tjerë të kryengritjes, shumë nga të cilët u vranë ose u internuan. Emin Pasha nuk u njohu malsorëve labë venomet e vjetra.

Më 1834 u kthyen përsëri nga Greqia krerët e arratisur shqipëtarë, Tafil Buzi, Zenel Gjoleka, Abdyl Koka etj. Në mars zbritën në Dukat të Vlorës dhe s'andejmi, pa ndonjë pengesë pushtuan Tepelenën. Pastaj në krye të 2 mijë kryengritësve sulmuan e çliruan Beratin. Si organizuan fuqi të reja, iu drejtuan Janinës, qendrës kryesore të ushtrive turke. Por në fshatin Cervar, gjashtë orë larg Janinës, u rrethuan nga forcat turke. Të udhëhequr nga Tafil Buzi, kryengritësit, pas 5 ditë lufte, e çanë rrethimin dhe u tërhoqën në Tepelenë. Turqit e vazhduan ekspeditën dhe mundën me anën e Çelo Picarit, që u bë vegla e tyre, t'i bindnin kryengritësit të hiqnin dorë nga qëndresa, të largoheshin nga Berati dhe të shpërndaheshin.

Më këto suksese që korrën turqit, në Toskëri lëvizja ra përkohësisht. Vetëm më 1837, kur qeveritarët turq kërkuan të rekrutonin ushtarë në sanxhakun e Beratit, në Myzeqe plasi një kryengritje tjetër e drejtuar nga Ali Bej Frakulla. Kundër kryengritësve u nis vetë valiu i Janinës në krye të 5 mijë ushtarëve turq dhe të fuqive ndihmëse mercenare. Në perpjekje me turqit kryengritësit u thyen dhe u shpërndanë. Ali Bej Frakulla bashkë me 130 vetë të tjerë, ranë rob në duar të valiut.

Pashallëqet
e Mëdha

Pashallëku i Shkodrës
Pashallëku i Beratit
Pashallëku i Janinës
Turqia në shek. XVIII
Marrëdhëniet midis Pashallëqeve
Turqia kundër
Oxhaqeve shqiptare
Masakra e Manastirit
Fundi i Regjimit Feudal
Kryengritjet në Toskëri
Kryengritja e Shkodrës


 

 

PËRSHTYPJET  ::  KUSH JEMI  ::  KONTAKTO  ::  FORUM  ::  CHAT

Albanian Network Group - 2003