Duke përfituar nga largimi i ushtrive
turke në frontin rus në Shqipëri oxhaqet
e feudale dhe derebejtë me repartet e tyre si
dhe bandat e hajdutëve kishin gjetur fushë
të lirë veprimi. Anarkia në të
cilën qe zhytur Shqipëria arriti kulmin
në vitet 1828-1829. Repartet e pakta të
garnizoneve turke qenë mbyllur brënda kalave
dhe mezi i bënin ballë sulmeve që kryenin
kundër tyre bandat e armatosura të feudaleve
shqiptarë. Funksionarët turq nuk guxonin
të vilnin në Shqipëri asnjë taksë.
Më 1829, me mbarimin e luftës ruso-turke,
mori fund dhe çështja greke me njohjen
e pavarësisë së Greqisë. Porta
e Lartë tani ia kushtoi vëmendjen rivendosjes
së autoritetit të saj në Shqipëri.
Për këtë qëllim, në korrik
të vitit 1830, nisi Mehmet Reshit Pashën
në krye të një ushtrie të madhe
dhe moderne.
Sadriazemi turk kishte një plan të caktuar
veprimi. Ai mendonte të çfaroste me dinakëri
feudalët e mëdhej dhe derebejtë e pabindur
shqiptarë që ishin pengesa kryesore e centralizimlt
të pushtetit otoman, dhe pastaj të fillonte
ekspeditën për të ndjekur e çfarosur
kryengritësit dhe kundështarët që
do të shpëtonin nga kurthi i tij dinak,
duke vendosur njëkohësisht administratën
shtetërore turke.
Pasi arriti në Manastir, ai ftoi, në gusht
të vitit 1830 të paraqiteshin këtu
të gjithë feudalët dhe derebejtë
e Toskërisë, kundërshtarë e të
dyshimtë, për të marrë gjoja shpërblimet
e prapambetura, dekretet e faljes dhe të drejtat
që u takonin. Midis të ftuarve, rreth një
mijë veta, qenë edhe Zylyftar Poda, Tafil
Buzi Çelo Picari, Zejnel Gjoleka, të cilët,
bashkë me disa derebej dhe bejlerë të
tjerë, dyshuan ose u informuan për kurthin
që ishte kurdisur dhe nuk u paraqitën. Feudalët
besnikë të Turqisë nuk u ftuan ose
u lajmëruan nga vetë sadriazemi të
mos paraqiteshin.
Mehmet Reshit Pasha kishte organizuar për të
ftuarit në Manastir një pritje madhështore.
Për nder të tyre u zhvillua më 26 gusht
1830, një paradë ushtarake për t'u
treguar atyre ushtrinë e re turke të organizuar
sipas sistemit evropian. Por ndërsa parakalonin
përpara mysafirëve, ushtarët përnjëherësh,
sipas udhëzimeve, u ndalën, u kthyen nga
tribunat dhe filluan të qëllonin në
befasi mbi feudalët dhe derebejtë shqiptarë.
Brenda pak minutave u çfarosën kështu
me tradhëti më tepër se 500 feudalë
e derebej, kokat e të cilëve u dërguan
në Stamboll. Në të njëjtën
kohë organizoi dhe Emin Pasha, biri i Mehmet
Reshit Pashës, në Janinë një kurth
të tillë. Por këtu u çfaros
vetëm një numër i vogël feudalësh
e derebejsh.
Me gjithë organizimin e mirë të planit
të sadriazemit mjaft feudalë dhe derebej
mundën t'i shpëtonin masakrës. Mehmet
Reshit Pasha me këtë masakër mori emrin
"shqiptar-vrasësi".
Ngjarja e Manastirit shkaktoi një pështjellim
të madh në Shqipëri. Paniku që
u përhap nga shpërthimi i papritur i terrorit
ua dha turqve inisiativën për të sulmuar.
Feudalët dhe derebejtë shqiptarë që
shpëtuan nuk i dorëzuan armët por u
detyruan të luftonin për të mbrojtur
vehten. Ndjekjet e turqve qenë të shpejta
dhe raprezaljet e tyre të pamëshirshme.
Gjatë këtyre operacioneve, mjaft feudalë
dhe derebej bënë një qëndresë
të ashpër. Më në fund shumë
prej atyre që shpëtuan u detyruan të
fshiheshin nëpër male ose të aratiseshin
në Greqi, në Shtatë ishujt e gjetkë.
Ushtritë turke e përshkuan anë e mbanë
Shqipërinë jugore e qëndrore, duke
djegur e rrënuar kudo kalatë dhe sarajet
e feudalëve të pabindur e të dyshimtë.
Me këto operacione Porta e Lartë nuk kishte
për qëllim të luftonte kundër
klasës feudale në tërësi. Ajo
synonte të çfaroste vetëm bejlerët
dhe derebejtë e pabindur shqiptarë, të
cilët nuk pranonin t'i nënshtroheshin disiplinës
shtetërore. Qëllimi i qeveritarëve
otomanë ishte t'i zevëndësonte sundimtarët
vëndas separatistë me funksionarë të
bindur turq, për të zbatuar me anën
e tyre programin e reformave në interes të
Perandorisë Otomane dhe të klasës feudale
turke.
Me gjithë suksesin që korri me fushatën
e vitit 1830, Porta e Lartë kishte akoma përballë
saj feudalin më të fuqishëm të
Shqipërise, Mustafa Pashë Bushatlliun.
