Faqja Kryesore  >> Letersi  >> Moderne  >> Ismail Kadare
 

Ismail Kadare

 

   E Vjetër

 
 

   E Bejtexhinjve

 
 

   E Rilindjes

 
 

   E Pavarësisë

 
 

Ju ndodheni ketu Moderne

 
 

   Antike Greke

 
 

 



Autorët e kësaj periudhe

 

  Petro Marko

 
 

  Jakov Xoxa

 
 

  Martin Camaj

 
 

  Kasëm Trebeshina

 
 

  Fatos Arapi

 
 

  Dritëro Agolli

 
 

Ju po shikoni kete autor Ismail Kadare

 
 

  Anton Pashku

 
 

  Azem Shkreli

 
 

  Arshi Pipa

 
 

  Esat Mekuli

 
 

  Lluka Perone

 
 

  Vorea Ujko

 
 

  Nazmi Rrahmani

 
 

  Ali Podrimja

 


 

Nëpunësi i Pallatit të Ëndërrave (fragment)

Nëpunësit e të gjithë sektorëve pa përjashtim, por sidomos ata të Seleksionimit, dridheshin nga fjala "verifikim". I kishin treguar se qëllonte shpesh që ëndërrparësi, me të dëgjuar ndonjë ngjarje reale, dërgonte letër në Tabir Saraj, duke pretenduar profetizimin e ngjarjes me anë të ëndrrës së tij. Atëherë kërkohej ëndrra, gjendej me anë të numrit të regjistrimit të saj në Recepsion, nxirrej nga Arkivi dhe, në qoftë se ajo ishte vërtet ashtu, kërkoheshin fajtorët që ajo s'qe marrë parasysh. Fajtorë mund të ishin interpretuesit, që nuk e kishin zbërthyer drejt kuptimin e sinjalit, po mund të ishin seleksionuesit, që e kishin nxjerrë ëndrrën të pavlefshme dhe në këtë rast faji i tyre quhej edhe më i rëndë, sepse gabimi i interpretuesit, që nuk arriti ta shpjegonte drejt sinjalin, ishte më i falshëm në krahasim me gabimin e seleksionuesit, që nuk gjeti në ëndërr asnjë sinjal.
Punë e mallkuar, tha me vete Ebu Qerimi, i habitur edhe vetë nga ky gast rebelimi i ndërgjegjes së tij. Megjithatë, në dreq të vente. Ai shkroi fjalën "e pavlefshme" mbi njërën nga fletët, por te tjetra përsëri u step. Padashur, ngaqë s'dinte ç'të bënte me atë fletë që i mbeti në dorë, nisi të rilexonte tekstin e shkruar në të: "Një shesh i braktisur, pranë këmbës së një ure; një lloi djerrine nga ato ku hedhin mbeturinat. Midis hedhurinave, pluhurit, copërave të thyera të lavamanëve një vegël e vjetër muzikore, e paparë ndonjëherë, që binte vetvetiu midis asaj shkretie, dhe një dem, i egërsuar, siç duket, prej tingullit të asaj vegle, shkrofëtinte te këmba e urës."

Punë artistësh, tha me vete Ebu Qerimi, ndonjë muzikant i pakënaqur, i mbetur pa punë. Ai nisi të shënonte fjalën "e pavlefshme" sipër fletës. Kishte shkruar vetëm "e pa", kur sytë i shkuan te rreshtat e parë që i kishte kapërcyer dhe ku shënohej emri i njeriut që kishte parë ëndrrën, data dhe profesioni i tij. Për çudi , i zoti i ëndrrës nuk ishte muzikant, po shitës lulelakrash, nga kryeqyteti. Ç'më polli, tha me vete Ebu Qerimi, pa i hequr sytë nga fleta. Të dilte një bakall i mallkuar dhe të ngatërronte mendjen! Ishte dhe nga kryeqyteti dhe e kishte lehtë të ankohej. Ebu Qerimi i shoi me kujdes shkronjat e shkruara sipër fletës dhe e kaloi ëndrrën në të vlefshme. Idiot, murmuriti edhe një herë me vere, duke e vështruar për herë të fundit me bisht të syrit fletën e ëndrrës, sia vështrohet nieriu që i bëhet një favor pa e merituar. Ngieu penën në bojë dhe, pa i lexuar për së dyti, shkroi fjalën "e pavlefshme" mbi disa fletë të tjera. Kur vrulli i zemërimit i ra, e frenoi prapë veten. I kishin mbetur akoma edhe tetë ëndrra, nga ato që në shikimin e parë i kishin nxjerrë si të pavlefshme. I pa me qetësi, një nga një, dhe, me përjashtim të njërës që e kaloi në të vlefshme, të tjerat i la aty ku ishin. Duhej të ishte tepër i trashë që të mos kuptoje në to sherret në familje, kapsllëkun apo mungesën e grave.
Orari zyrtar s'po mbaronte që s'po mbaronte. Megjithëse i dhimbnin sytë, Ebu Qerimi tërhoqi disa fletë nga dosja e ëndrrave të papërpunuara dhe i vuri përpara. Kishte përshtypjen se lodhej më shumë duke bërë sikur lexonte, sesa po të lexonte vërtet. Zgjodhi ato fietë që i kishin tekste më të shkurtra dhe, pa e parë fare adresuesin lexoi njërën prej tyre: "Një mace e zezë kishte kapur në gojë hënën dhe po vraponte e
ndjekur nga turma. Gjithë udhës nga ikte, dukeshin gjurmët e hënës së plagosur"
Ja kjo ishte vërtet një ëndërr që ia vlente barra qiranë të merreshe me të. Para se ta kalonte te të vlefshmet Ebu Qerimi e lexoi edhe një herë. Ishte vërtet një ëndër serioze, me të cilën kishte qejf të merreshe. Ebu Qerimi mendoi se, sidoqoftë, puna e interpretuesve, pavarësisht se ishte tepër e vështirë dhe delikate, ishte e këndshme, sidomos kur kishe të bëje me ëndrra të tilla. Atij vetë, megjithëse i lodhur, i lindi dëshira të interpretonte ëndrrën. Madje kjo gjë s'iu duk aspak e zorshme. Përderisa hëna ishte simbol i shtetit e i fesë, kuptohei që macja e zezë ishte një forcë armiqësore qe vepronte kundër tyre. Një ëndërr e tillë i ka të gjitha shanset për t'u shpallur kryeëndërr, mendoi Ebu Qerimi. Ai shikoi adresuesin. Ishte nga një qytet i largët i krahut evropian të shtetit. Andej edhe ëndrrat vijnë më të bukura, mendoi Ebu Qerimi. Ai e lexoi atë për të tretën herë dhe iu duk akorna më e bukur dhe me kuptim. Një gjë e mirë ishte se ëndrra, veç të tjerash, kishte edhe turmën, e cila me siguri do ta arrinte macen e zezë për t'ia shkëputur hënën prej dhëmbëve. Me siguri ajo ka për të përfunduar ndonjë ditë si bashëndërr, tha ai me vete dhe e vërejti gati me buzëqeshje fletën e zakonshme ku qe shkruar ëndrra, si njeriu që sheh një vajzë tani për tani të zakonshme, por që ai e di se e pret fati i një princeshe.
Ebu Qerimi ndjeu për çudi një lehtësim. Ai mendoi të lexonte edhe dy-tri fletë të tjera, por i la përgjysmë, sepse nuk deshi të prishte përshtypjen e mirë të ëndrrës me hënë. Ai ktheu kokën nga xhamat e mëdhenj, pas të cilëve po binte muzgu. Tani nuk donte të merrej më me asgjë. Donte vetëm që të mbaronte orari zyrtar. Megjithëse drita sa vente po dobësohej, kokat e nierëzve vazhdonin të rrinin të përkulura mbi dosje. Ai ishte gati i sigurt se, edhe sikur të binte nata dhe terri i përjetshërn, ato koka nuk do të ngriheshin që andej, pa rënë zilja e mbarimit të punës...
----------------------------------
Në librin "Ftesë në studio" vetë autori e ka shpjeguar shumë qartë synimin e nëpunësit. Përmes tij ai shtresoi (stratifikoi) fajet dhe shkallët e sundimit të së keqes. Katet e Tabir Saraiit dhe nivelet e nëpunësisë së tij janë njësoj si rrathët e ferrit dantesk. Të tentosh ngritjen në këto nivele do të thotë të lakmosh ndëshkimin. Seleksionimi i ëndrrave apo i shpirtrave është nga simbolikat më të goditura që janë përdorur në traditën e prozës shqiptare.
----------------------------------------------------------------


1936

Jeta dhe Vepra

Analiza
Poezi
Kronikë në Gur
Përbindëshi
Nëpunësi i Pallatit të Ëndërrave
Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur
Qyteti pa Reklama

 

 

 

PËRSHTYPJET  ::  KUSH JEMI  ::  KONTAKTO  ::  FORUM  ::  CHAT

Albanian Network Group - 2003